دستگاه ایرواشر چیست؟ + راهنمای انتخاب انواع هواساز ایرواشر ❄🔥

زمان مطالعه: 16 دقیقه

آشنایی با دستگاه ایرواشر

از آن‌جا که روش سرمایش تبخیری، یکی از عمده روش‌ها در صنعت سرمایش تهویه مطبوع در ایران می‌باشد، در این مقاله قصد داریم به توضیح ایرواشر که بر پایه‌ی اصول سرمایش تبخیری، عمل می‌کند بپردازیم. قبل از توضیح و آشنایی با عملکرد دستگاه هواساز ایرواشر، بهتر است با مفاهیم اولیه‌ی آن اعم از روش سرمایش تبخیری و… آشنا شویم.

 

سرمایش تبخیری

اساس کار سیستم‌های سرمایش تبخیری به این روش می‌باشد که هوای محیط در تماس مستقیم با آب قرار گرفته و آب از هوا گرما می‌گیرد و در نتیجه تبخیر می‌شود و دمای آن پایین می‌آید و در نهایت آبی که تبخیر می‌شود، با هوای محیط مخلوط شده و رطوبت آن افزایش می‌یابد.

سیستم سرمایش تبخیری یکی از قدیمی ‌ترین فرآیندهای مورد استفاده جهت سرمایش بوده است که منشع این روش به هزاران سال قبل باز می‌گردد و در تمدن‌های ایران باستان و مصر به خوبی دیده می‌شود و حتی خنک‌کننده‌های تبخیری نوین در حال حاضر بر اساس نمونه‌های اولیه‌ای که در دهه‌ی ۱۹۰۰ آمریکا ساخته شد، تولید می‌شوند.

 

سیستم سرمایش تبخیری چگونه کار می‌کند؟

سرمایش تبخیری بر اساس یک قانون عملی ساده کار می‌کند. بدین طریق که وقتی آب تبخیر می‌شود، گرمای نهان تبخیر را از آب و هوای محیط اطرافش جذب می‌کند در نتیجه آب و هوا در هر دو و در حین عمل خنک می‌شوند.

سرمایش تبخیری یک فرآیند تبادل حرارت آدیاباتیک می‌باشد و گرمای نهان آب تبخیر شده مساوی گرمای محسوس گرفته شده از هوا فرض می‌شود.

در این فرآیند مقدار گرمای حذف شده از هوا برابر است با مقدار گرمای جذب شده توسط آب به عنوان گرمای نهان تبخیر. اگر آب در دستگاه‌های سرمایش تبخیری به گردش در آید پس از مدتی دمای آب گردشی و ذخیره در مخزن، به دمای هوای مرطوب ورودی می‌رسد.

 

کاربرد سرمایش تبخیری

سرمایش تبخیری تقریبا در همه ی نقاط ایران که در اقلیم و آب و هوای کویری (دمای خشک بالا و دمای مرطوب پایین در فصل تابستان) می‌باشند، مورد استفاده قرار می‌گیرند و در مناطقی که دارای آب و هوای مرطوب می‌باشند معمولا کاربردی ندارند. این سیستم دوستدار محیط زیست بوده و از نظر هزینه‌ی اولیه مقرون به صرفه می‌باشد.

 

انواع سیستم‌های سرمایش تبخیری

انواع زیادی از دستگاه‌های سرمایش را با تبخیر مستقیم آب در جریان هوا انجام می‌دهند. گه چند مورد از آن‌ها عبارت اند از:

1. کولر‌های آبی
2. ایرواشر‌ها
3. رطوبت زن‌ها

کولر‌های آبی و ایرواشر‌ها جزء دسته سیستم‌های سرمایش تبخیری مستقیم می‌باشند که در این روش (یعنی سرمایش تبخیری مستقیم)، در تماس مستقیم با آب خنک می‌شود که این تماس ممکن است توسط سطوح مرطوب شده مانند پوشال‌ها یا افشانک‌ها صورت گیرد،‌ آب زمانی که با هوا تماس پیدا می‌کند گرمای آن گرفته، و بخار می‌شود (طی فرآیند آدیاباتیک)، و در نتیجه هوا گرمای خود را از دست داده و خنک می‌شود و رطوبت آن افزایش می‌یابد.

بنابر‌این؛ روش سرمایش تبخیری می‌تواند در مناطق آب و هوایی یا اقلیم گرم و خشک آسایش نسبی فراهم کند و همچنین هزینه‌های پایینی را تامین می‌نماید ولی در مناطق مرطوب کارایی ندارد.

از جمله دستگاه‌های مورد استفاده در این زمینه می‌توان به کولر آبی، ایرواشر‌ها، زنت پرداخت. در ادامه به توضیح ایرواشر، عملکرد و انواع آن می پردازیم.

هواساز ایرواشر چیست؟

ایرواشر دستگاهی است برای تهویه‌ی هوا که در آن هوا در تماس مستقیم با قطرات آب قرار گرفته و تبادل حرارتی بین این دو (که در مورد نحوه‌ی عملکرد آن توضیح داده شد)‌ سبب سرمایش می‌شود.

ایرواشر سیستم مناسبی برای اقلیم‌های گرم و خشک می‌باشد. این سیستم نسبت به سیستم تراکمی برق کمتری مصرف می‌کند و در واقع نوعی کولر آبی با ظرفیتی خیلی بالاتر می‌باشد و قادر است علاوه بر رطوبت دهی مناسب به پاکسازی هوا از چربی ها و مواد معلق بپردازد.

 

عملکرد ایرواشر

نحوه‌ی عملکرد ایرواشر شبیه به کولر آبی می‌باشد با این اختلاف که فرآیند تبخیر (که در کولر‌های آبی روی پوشال‌ها انجام می‌گیرد)، به وسیله‌ی افشانک‌های زیادی، آب را با فشار کافی به صورت پودر در آورده و به داخل جریان هوا وارد می کند.

 

عملکرد ایرواشر در حالت زمستانی

دستگاه‌های هواساز ایرواشر علاوه بر قابلیت کاربرد در سیستم سرمایش تبخیری (به وسیله‌ی افشانک‌ها) می‌توان از آن به عنوان یک دستگاه هواساز گرمایشی مرکزی که همچنین عمل فیلتراسیون هوا را نیز انجام می‌دهد اشستفاده نمود. در این حالت دستگاه کاملا مطابق با نمونه‌های مشابه هواساز قادر است با سیرکولاسیون کردن هوا و همچنین عبور آن از روی فیلتر‌ها عمل گرمایش را به دو روش عمده انجام دهد:

1. عمل گرمایش هوا با استفاده از کویل گرمایشی آبی
2. عمل گرمایش هوا با استفاده از کوره هوای گرم

گرمایش هوا با استفاده از کویل گرمایشی آبی

در عملکرد گرمایشی دستگاه ایرواشر، توسط کویل گرمایشی آبی، آب گرم شده در موتورخانه یا پکیج وارد لوله‌های کویل آب گرم دستگاه شده و فن دستگاه هوا را از میان کویل به داخل کانال می‌دمد.

با این کار درجه حرارت هوا بالا می‌رود و سپس از طریق کانال‌های تهویه وارد ساختمان می‌شود.

 

تفاوت سرمایش و گرمایش دستگاه ایرواشر

تفاوت گرمایشی که این دستگاه با سرمایش آن دارد در سیستم کانال برگشت می‌باشد. به این مفهوم که در گرمایش برای حفظ حرارت موجود در هوای داخل ساختمان و کاهش مصرف انرژی کانال برگشت قرار داده شده است.

این کانال هوای داخل ساختمان را مکش نموده و وارد دستگاه می‌کند. دستگاه پس از تصفیه هوا و عبور آن از روی فیلتر و مخلوط کردن آن با هوای تازه (در صورت نیاز) و عبور دادن این مخلوط هوا از میان کویل آب گرم، آن را گرم کرده و وارد ساختمان می‌کند اما در حالت سرمایش، به علت تزریق رطوبت در هوا امکان بازگشت آن و تزریق مجدد رطوبت و سرمایش مجدد وجود ندارد. بنابراین در سرمایش نیاز به کانال برگشت نیست.

 

گرمایش هوا با استفاده از کوره هوای گرم

در این حالت گرمایش هوا در دستگاه توسط کوره‌های شعله مستقیم (آتش خوار) انجام می‌گیرد.

کارایی و عملکرد این حالت دستگاه کاملا مشابه با دستگاه‌های کوره‌ی هوای گرم یا دستگاه‌های بهارساز مهریزان (اکونوپک) بوده که کوره‌ی موجود در دستگاه که با طراحی خاصی ساخته شده است توسط مشعل که می‌توان از نوع گازی یا گازوئیلی و یا برنر باشد، گرم می‌شود. در نتیجه، گرمای آزاد شده از سطح کوره با هوای عبوری تبادل کرده و دمای هوا افزایش می‌یابد.

از نظر هزینه‌ی اولیه، استفاده از دستگاه ایرواشر با کوره‌ی هوای گرم مناسب‌تر بوده چرا که در صورت استفاده از این مدل دیگر نیازی به استفاده از سیستم موتور‌خانه نیست و خود دستگاه یک مجموعه‌ی کامل از سیستم گرمایش و سرمایش می‌باشد.

 

عملکرد ایرواشر در زمستان با کویل پیش گرمایش

در زمستان، هنگامی که هوا را از روی کویل پیش‌گرمایش عبور می‌دهیم، رطوبت نسبی هوا، شدیدا کاهش می‌یابد.

برای حل این مسئله ایرواشر را بعد از کویل پیش گرمایش قرار می‌دهیم تا رطوبت نسبی را به حدی برساند که بعد از عبور هوا از کویل گرمایش اصلی در حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد باشد.

 

عملکرد تابستانه ایرواشر

در این حالت هنگامی که هوا وارد ایرواشر می‌شود با قطره‌های آبی که توسط نازل‌ها در هوا پاشیده شده اند، تبادل کرده، سد شده و تحت تحول آدیاباتیک، در واقع، گرمای خود را به آب می‌دهد و با رطوبت نسبی بالاتر از ایرواشر خارج می‌شود. هزچقدر رطوبت نسبی پایین باشد و دمای خشک هوا بالاتر، راندمان ایرواشر بیشتر می‌شود.

 

ضریب عملکرد سرمایشی دستگاه ایرواشر

ضریب عملکرد سرمایشی دستگاه ایرواشر از رابطه‌ی زیر به دست می‌آید:

COP=H1-H2/H1-H3

H1= آنتارپی هوای ورودی درجه حرارت مرطوب

H2= آنتارپی هوای خروجی درجه حرارت مرطوب

H3= آنتارپی خروجی در شرایط ایده‌آل

 

کاربرد ایرواشر

از دستگاه هواساز ایرواشر مهریزان در سالن‌ها و فصاهای یزرگ که نیاز به سرمایش و رطوبت بالا باشد، مانند سالن‌های پارچه بافی و… استفاده می‌شود.

انتخاب ایرواشر را می‌توان بر اساس تعداد تعویض هوا برای سیستم‌های تبخیری که ۲۰ بار در ساعت در نظر گرفته می‌شود انجام داد.

 

اجزای تشکیل دهنده‌ی ایرواشر

• مهم‌ترین جز ایرواشر شامل یک محفظه حاوی چندین سری نازل جهت اسپری آب و یک بخش جداکننده که آب و هوا را در خروجی از یکدیگر جدا می‌کند، و یک قسمت نیز برای تجمیع کثیفی‌های آب اسپری شده و ذرات موجود در هوا است. بعد از این که هوا با قطرات آب برخورد می‌کند، کثیفی‌های آن در قسمت خروجی جمع می‌گردد.
• بخش آب فشان آب می‌تواند از چندین سری نازل از مدل‌های مختف تشکیل بشود.
• وظیفه‌ی پمپ آب انتقال آب با فشار مناسب به نازل‌ها بوده که با قدرت هد و دبی مناسب دستگاه انتخاب می‌گردد. یکی از مشکلاتی که می‌تواند این نازل‌ها داشته باشد، گرفتگی آن پس از مدتی کارکرد می‌باشد که هرچند وقت یک بار باید عمل سرویس و رسوب زدایی آن صورت گیرد.
• بخش دیگر دستگاه نیز که عمل گرمایش هوا را بر عهده دارد، مبدل حرارتی آن می‌باشد که می‌تواند از نوع کویل آب گرم یا کوره‌ی هوای گرم باشد.
• بلویر فن دستگاه هواساز ایرواشر نیز می‌تواند از مدل‌های مختلفی شامل فن‌های سانتریفیوژ و… انتخاب شود که هوای مورد نیاز را تامین نماید.
• عمل فیلتراسیون هوا توسط انواع مختلفی از فیلتر‌ها صورت می‌گیرد که وظیفه‌ی فیلتراسیون هوا را بر عهده دارد. انتخاب این فیلتر‌ها بر اساس نوع کاربری سیستم تعیین می‌گردد.

 

فایل اجزاء و ساختار دستگاه هواساز ایرواشر بر اساس نرم افزار ساراول:  👈 ساختار هواساز ایرواشر

 

در ادامه قصد داریم به تشریح تک تک اجزای تشکیل دهنده‌ی دستگاه هواساز ایرواشر مهریزان و همچنین اصول انتخاب آن‌ها و استاندارد‌هایی که باید در ساخت آن توجه نمود، بپردازیم.

 

تشریح اجزای دستگاه هواساز ایرواشر

1. بدنه دستگاه
2. الکتروموتور
3. فن
4. مبدل حرارتی
5. فیلتر
6. دمپر
7. قطره‌گیر
8. تابلو برق
9. پمپ آب
10. نازل

بدنه دستگاه هواساز ایرواشر

بدنه‌ی دستگاه هواساز ایرواشر به طور معمول از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است که در کنار هم قرار گرفتن کلیه‌ی این قسمت‌ها، بدنه‌ی کامل یک دستگاه ایرواشر را تشکیل می‌دهد. جهت ساخت بدنه‌ی دستگاه باید استاندارد‌ها و اصولی را رعایت نمود که به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.

 

اجزای تشکیل دهنده‌ی بدنه

1. شاسی
2. استراکچر
3. درب‌های دسترسی
4. بدنه و پانل‌ها
5. دستگیره و لولاها
6. لرزه‌گیر دستگاه
7. اتصالات بدنه
8. سیستم هوابندی بدنه
9. قاب کویل و ریل فیلتر
10. اتاقک فیلتر
11. جعبه‌ی مخلوط کننده‌ی هوا

 

شاسی

دستگاه هواساز ایرواشر به طور معمول از مقاطع گالوانیزه یا پروفیل‌های فولادی می‌باشد که در مقابل خردگی مقاوم بوده و دارای پوشش رنگ کوره‌ای الکترواستاتیک می‌باشد. شاسی دستگاه می‌تواند به صورت دوبل باشد و مابین دو شاسی از لرزه گیر‌های فنری یا لاستیکی استفاده شود.

 

استراکچر

استراکچر و فریم بدنه‌ی دستگاه از پروفیل‌های آلومینیومی یا مقاطع بسته از ورق گالوانیزه می‌باشد که در طرح استفاده از پروفیل‌های آلومینیوم قابلیت مونتاژ و دمونتاژ آسان را دارند. اما در طرح‌های ساده همانطور که توضیح داده شد، از مقاطع بسته‌ی فولادی که با بدنه‌ی گالوانیزه می‌باشد، ساخته می‌گردد. استراکچر نیز دارای پوشش رنگ پودری الکترواستاتیک بوده و مقاومت بالایی در برابر خوردگی و شرایط جوی گوناگون دارد.

 

درب‌های دسترسی

درب‌های دسترسی دستگاه ایرواشر جهت دستیابی به نقاط مختلف و تجهیزات درونی دستگاه برای انجام امور سرویس و بازدید‌های ماهانه یا سالیانه می‌باشد. این درب‌ها می‌توانند از نوع لولایی یا ثابت باشند که در نوع لولایی آن از جنس پلی پرو پیلن مناسب برای مصارف تهویه مطبوع استفاده می‌گردد. درب‌های دسترسی با نوار‌های آب بندی، هوا بند می‌شوند.

 

بدنه و پانل‌ها

بدنه‌ی دستگاه از جنس ورق گالوانیزه‌ی گرم (Hot Dip) با ضخامت استاندارد می‌باشد. بدنه‌ی دستگاه ایرواشر مهریزان به صورت دوجداره بوده که در بعضی از مدل‌های دستگاه قابلیت مونتاژ و دمونتاژ سریع و آسان را دارد. عایق حرارتی و برودتی مورد استفاده در بدنه‌ی دستگاه از جنس‌های مختلف از جمله عایق پلی اورتان تزریقی، عایق‌های پشم و شیشه، عایق‌های الاستومری و…. استفاده نمود.

ضخامت عایق بدنه بنابر نوع کاربرد متفاوت می‌باشد اما به طور معمول در حدود ۱/۵ تا ۲ میلی‌متر می‌تواند ضخامت داشته باشد. ضخامت ورق بدنه استاندارد بوده و با توجه به شرایط کاری و مدل دستگاه و یا حتی استاندارد کارخانه‌ی تولید کننده متفاوت می‌باشد. اما در کل ضخامت ورق خارجی بدنه حدود ۱.۵ میلی متر و بدنه‌ی جدار داخلی حدود ۱ میلی متر می‌باشد.

 

دستگیره و لولا‌ها

دستگیره و لولا‌های مورد استفاده در بدنه‌ی دستگاه همگی متناسب با مصارف تهویه مطبوع بوده و معمولا از جنس پلی پرو پیلن می‌باشد.

 

لرزه‌گیر دستگاه

لرزه‌گیرهای دستگاه‌های هواساز ایرواشر معمولا از نوع لاستیکی تخت به ضخامت ۱۰ میلی‌متر بوده که جهت جلوگیری از انتقال ارتعاشات از دستگاه به فوندانسیون می‌باشد.

 

اتصالات بدنه

در بدنه‌ی دستگاه در قسمت استراکچر از نوع پروفیل بسته آلومینیوم، از اتصالات ۹۰ درجه معمولا از جنس DIECST ALUMINUM تقویت شده با پلی آمید و مقاوم در برابر شوک‌های مکانیکی و حرارتی استفاده می‌شود.

 

سیستم هوابندی بدنه

در بدنه‌ی دستگاه جهت جلوگیری از انتقال حرارت از راه نفوذ هوا از خمیر‌های آب بندی و هوا بندی، با شرایط و ماندگاری بالا با چسبندگی خوب به ورق‌های گالوانیزه و… استفاده می‌شود.

 

قاب کویل و ریل فیلتر

جهت قرارگیری کویل و همچنین فیلتر‌ها (که فیلتر‌ها پس از مدتی نیاز به شست و شو و تعویض دارند) از قاب کویل جهت قرارگیری آن‌ها استفاده می‌شود که می‌تواند از جنس‌های مختلفی شامل استندلس استیل باشد.

 

اتاقک فیلتر

اتاقک فیلتر مجهز به درب‌های بازرسی و همچنین شیر رویت و لامپ کابین بوده که بتوان به راحتی به فیلتر‌ها و دمپر‌های هوای تازه و برگشت دست پیدا نمود.

 

جعبه‌ی مخلوط کننده‌ی هوا

جعبه‌ی اختلات (MIXINBOX) جعبه‌ای است که هوای تازه و برگشت در آنجا مخلوط می‌شود و همچنین ابعاد و اندازه‌ی استاندارد آن نقش مهمی در سر و صدای هوای عبوری در دستگاه دارد که جنس آن نیز همانند دیگر قسمت‌های بدنه، از ورق گالوانیزه با ضخامت استاندارد می‌باشد.

 

الکتروموتور دستگاه هواساز ایرواشر

در دستگاه هواساز ایرواشر، برای به حرکت درآوردن فن دستگاه از الکتروموتور‌های الکتریکی استفاده می‌شود. تنها قطعه‌ای که در دستگاه ایرواشر محرک می‌باشد، الکتروموتور است.

الکتروموتور می‌تواند از نوع ۳ فاز یا تک فاز (بنابر ظرفیت) قفسه‌ی سنجابی باشد و معمولا در دور‌های ۲۱۹۰ و ۱۴۵۰ RPM در دستگاه ایرواشر استفاده می‌شود که حتی می‌توان برای دستیابی به دور‌های پایین‌تر و کنترل ظرفیت در دستگاه، از درایو اینورتر استفاده نمود.

 

فن دستگاه هواساز ایرواشر

یکی از اصلی‌ترین قسمت‌های یک دستگاه هواساز که وظیفه‌ی تامین هوای مورد نیاز را دارد، فن دستگاه می‌باشد.

وظیفه‌ی فن دستگاه به جریان انداختن هوای مورد نیاز، عبور آن از روی قسمت‌های مختلفی شامل فیلتر‌ها، نازل‌های آب پاش وکویل و مبدل حرارتی دستگاه می‌باشد.

 

فن‌های مورد استفاده در دستگاه هواساز ایرواشر

شامل انواع مختلفی از جمله؛ سانتریفیوژ (فوروارد و بک‌وارد) پلاگ فن می‌باشند که جهت انتساب صحیح آن‌ها، باید میزان ظرفیت هوادهی و همچنین افت فشار دستگاه محاسبه شود.

• فوروارد: فن‌های فوروارد نوعی از فن‌های سانتریفیوژ می‌باشند که به وسیله‌ی نیروی گریز از مرکز، هوا را جابه‌جا می‌کنند. در فن‌های فوروارد، تیغه‌های آن‌ها با انحنای رو به جلو نصب شده اند و می‌توانند میزان هوای زیادی را با فشار بالا جا‌به‌جا کنند.
• بک‌وارد: فن‌های بک‌وارد نیز همانند فن‌های فوروارد از نوع فن‌های سانتریفیوژ بوده و از تجهیزاتی هستند که از آن‌ها در تهویه استفاده می‌شوند. این فن‌ها کارایی بالایی دارند، تیغه‌های آن‌ها با انحنای رو به عقب هستند و برای کابرد‌هایی با حجم جا‌به‌جایی زیاد، استفاده می‌شوند. فن بک‌وارد کم صدا بوده که این ویژگی سبب شده، دستگاه کاربرد صنعتی داشته باشد. چون فن‌های مورد استفاده در مصرف صنعتی باید به صورت شبانه روزی کار کنند.
• پلاگ‌فن: پلاگ فن‌ها نیز نوعی از فن‌های سانتریفیوژ می‌باشند که بازه نسبتا بالایی دارند و در کاربرد‌های صنعتی و همچنین دستگاه‌های هواساز، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فن‌ها بر اساس نیروی سانتریفیوژ کار می‌کنند اما بدون قسمت هوزینگ می‌باشند.

مبدل حرارتی دستگاه ایرواشر

در دستگاه هواساز ایرواشر مهریزان، همانطور که توضیح داده شد، می‌تواند در انواع مختلفی شامل کویل آب گرم،‌ کویل آب داغ، کویل بخار و همچنین کوره‌های هوای گرم باشد.

در صورت استفاده از کویل‌های فین‌تیوپ معمولا از لوله مسی با سایز ۵.۸ اینچ و ورقه‌های مورد استفاده در پره‌هایی از جنس آلومینیوم می‌باشد.

کویل‌های مورد استفاده به صورت استاندارد توسط آب گرم و مواد چربی‌زا شسته شده و تحت فشار ۱۰ بار (BAR) تست می‌شود.

کویل‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که بتوان آن‌ها را به صورت کشویی از دستگاه خارج نمود، بدون آن که نیاز باشد قسمت‌های دیگر دستگاه را باز کرد.

جایگذاری کویل‌ها در دستگاه به نحوی می‌باشد که جریان هوا و جریان داخل سیال داخل لوله به صورت جریان مخالف باشد.

انواع دیگر مبدل حرارتی در دستگاه، که به کوره‌ی هوای گرم معروف است از نمونه‌های دیگر مبدل حرارتی جهت گرمایش هوا می‌باشد. جنس این کوره‌ها معمولا از ورق استنلس استیل بوده و به صورت تک پاس یا چند پاس طراحی و ساخته می‌گردد.

 

فیلتر ایرواشر

فیلتر‌های هوا نیز قسمتی از دستگاه بوده که وظیفه‌ی تمیز نمودن و تصفیه هوا را بر عهده دارند.

تصفیه‌هوا باعث افزایش راندمان و کاهش هزینه‌های عملیاتی با ۴۰ درصد خواهد شد، فیلتر‌ها، ذرات مانده در هوا مثل گرد و خاک، دود، گاز، غبار، تخم قارچ‌ها و ویروس‌ها و… را بر اساس قطر آن که حداقل ۰/۱ میکرون و حداکثر ۲۰۰ میکرون می‌باشد را در سیستم از هوا جدا می‌کند.

در دستگاه هرچه میزان تعداد بستر‌های فیلتر در مسیر هوا بیشتر شود، درصد پاکیزگی هوای خروج از دستگاه نیز بیشتر می‌شود. انواع مختلفی از فیلتر‌ها در سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرند که به تشریح چند یک از آن‌ها خواهیم پرداخت:

 

فیلتر‌های آلومینیومی

این فیلتر‌ها از جنس توری‌های آلومینیومی آهنی بوده و با قاب فلزی ساخته می‌شوند. افت فشار این فیلتر‌ها معمولا پایین بوده و راندمان آن با توجه به ضخامت فیلتر، تعیین می‌گردد. این فیلتر قابل شستشو بوده و جهت پاکسازی هوا از ذرات معمولی گرد و غبار مفید است.

 

فیلتر‌های کیسه‌ای

این فیلتر‌ها به صورت خشک بوده و در ابعاد و راندمان‌های مختلف از ۵۵ تا ۸۰ درصد عرضه می‌شود و چون به صورت کیسه‌ای ذرات بسیاری را در خود می‌توانند جمع کند، عمر آن‌ها نسبتا طولانی بوده و در کاربرد‌های تهویه مطبوع، مصرف زیادی دارند.

 

فیلتر‌های هپا

این فیلتر‌ها قادر هستند تا ۹۹/۹۵ درصد، ذرات ۰/۳ میکرونی را حذف و پاکسازی نماید. افت فشار این فیلتر‌ها در حدود ۱۱۰ تا ۳۸۰ یا ۲۸۰ پاسکال می‌باشد. معمولا از این فیلتر‌ها برای اتاق‌های تمیز همچون بیمارستان‌ها و… استفاده می‌کنند.

 

فیلتر اولپا

این فیلتر‌ها نیز قادر هستند تا ۹۹/۹۹ درصد ذرات ۰/۱۲ میکرونی را حذف نمایند. فشار این فیلتر‌ها نسبت به هپا بیشتر بوده و در حدود ۴۲۰ تا ۴۷۰ پاسکال می‌باشد و برای کاربری‌ها با سطحی بالاتر از اتاق‌های تمیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

دمپر دستگاه ایرواشر

دمپر‌های ورودی هوای تازه و هوای برگشت معمولا از جنس آلومینیومی ایرفول می‌باشد که وظیفه‌ی باز و بسته کردن مسیر جریان هوا و همچنین تنظیم میزان دبی هوا‌ی عبوری را دارد. این دمپر‌ها می‌توانند هم به صورت دستی و هم به صورت موتور دمپر مورد استفاده قرار گیرند.

 

قطره‌گیر دستگاه ایرواشر

درواقع قطره‌گیر‌ها نوعی تله آب هستند که قطرات آب همراه با هوا را از یکدگیر جدا کرده و از پرت شدن آب به بیرون دستگاه جلوگیری می‌کنند.

نحوه‌ی عملکرد قطره‌گیر به گونه‌ای می‌باشد که هنگامی که قطرات زیر آب همراه با هوا با صفحات قطره‌گیر برخورد می‌کند، انرژی جنبشی خود را از دست می‌دهد و به وسیله‌ی نیروی وزن خود به سمت پایین حرکت می‌کند.

 

پمپ آب دستگاه ایرواشر

وظیفه‌ی پمپ آب در دستگاه هواساز ایرواش، مکش آب از تشتک دستگاه، افزایش فشار آن و انتقال به مدار لوله‌کشی و در نهایت نازل‌های آب می‌باشد.

قدرت و ظرفیت پمپ آب باید به گونه‌ای انتخاب شود که باید به راحتی بتواند دبی مورد نیاز دستگاه را تامین نماید و همچنین فشار آب را تا حدی افزایش دهد که به راحتی آب پس از خروج از نازل به صورت پودر تبدیل شود.

انواع مختلفی از پمپ‌ها از جمله پمپ‌های سانتریفیوژ و پمپ‌های کف‌کشی را می‌توان در دستگاه مورد استفاده قرار داد.

 

نازل دستگاه ایرواشر

از نازل‌های آب در ایرواشر همانطور که توضیح داده شد، جهت پودر کردن آب و پاشش آن به داخل جریان هوا استفاده می‌شوند.

معمولا از نازل‌های سانتریفیوژ از جنس پلی کربنات یا سر نازل استیل که قابلیت مونتاژ و دمونتاژ سریع و آسان را دارد، استفاده می‌شود.

 

انواع ایرواشر

ایرواشر‌های موجود در بازار در انواع مختلفی طراحی و ساخته می‌شوند که هر کدام از آن‌ها دارای مزایا و معایب و کاربرد مخصوص به خود را دارند.

ایرواشر‌ها از نظر محل قرارگیری دستگاه می‌توانند شامل سقفی، دیواری و ایستاده باشند و از نظر نوع کاربری نیز شامل صنعتی و آپارتمانی و همچنین هایژنیک می‌باشند.

 

ایرواشر سقفی

این مدل از ایرواشر قابلیت نصب بر روی بام خانه و آپارتمان و همچنین در زیر سقف را دارد. این مدل تقریبا در همه‌ی مکان‌ها قابل نصب بوده و از طریق سیستم کانال کشی، هوای مورد نیاز را به محل بمورد نظر ارسال می‌کنند.

 

ایرواشر دیواری

این دسته از ایرواشر‌ها مناسب برای فضاهای کوچک می‌باشد و در ظرفیت‌های کم و پایین قابلیت ساخت را دارند و کاربرد‌ آن‌ها در فضاهای کوچک زیاد می‌باشد.

 

ایرواشر ایستاده

این دسته از ایرواشر‌ها نیز قابلیت تولید را دارند و نسبتا در همه‌ی مکان‌ها قابل استفاده می‌باشند.

این نوع از ایرواشر‌ها مانند دیگر ایرواشر‌های موجود، قابلیت استفاده از فیلتر هوا را نیز دارند که با توجه به ظرفیت مورد نیاز می‌توان آن را تهیه نمود.

 

ایرواشر صنعتی

ایرواشر‌های صنعتی همانطور که از نام آن مشخص است می‌تواند در کاریرد‌های صنعتی ازجمله کارخانه‌های ریسندگی و پارچه بافی که نیاز به ظرفیت بالای رطوبت دهی دارند، استفاده شوند.

ایرواشر‌های صنعتی در مقایسه با دیگر سیستم‌ها از نظر هزینه مقرون به صرفه‌تر بوده و قیمت آن مناسب‌تر می‌باشد.

 

کلاس بندی دستگاه ایرواشر

ایرواشر‌ها به سه کلاس چهار، شش و هشت تقسیم بندی شده اند.

عدد کلاس مربوطه نشان دهنده‌ی میزان دبی جریان آب عبوری از نازل‌های آب پاش بر حسب GPM به ازای هر ۱۰۰۰ CFM (فوت مکعب در دقیقه)، حجم هوای عبوری از دستگاه می‌باشد.

هرچه کلاس ایرواشر افزایش یابد، میزان رطوبت‌زنی آن بیشتر و راندمان اشباع آن نیز بالاتر می‌رود.

معمولا ایرواشر‌های کلاس ۴ دارای یک ردیف نازل و ایرواشر‌های کلاس ۶ و ۸ دارای ۲ ردیف بانک نازل می‌باشند.

 

توان خنک‌کاری ایرواشر

از جمله موارد مهم که در مورد سیستم ایرواشر حایز اهمیت می‌باشد، توان خنک کاری دستگاه می‌باشد.

در تهویه مطبوع با استفاده از سیستم خنک کاری تبخیری، و به طور کلی، کلیه‌ی دستگاه‌ها از جمله زنت، کولر آبی یا ایرواشر که از طریق تبخیری، عملیات خنک‌کاری هوا را انجام می‌دهند، در بهترین حالت ممکن قادر هستند دمای هوا را تا ۳ درجه بالاتر از دمای مرطوب هوا کاهش دهند؛ که میزان درجه‌ی آن بستگی به نوع شهر محل نصب دستگاه دارد که برای تعیین میزان دمای آن بایستی دمای تر شهر مورد نظر تعیین گردد.

اما در کل چون دستگاه ایرواشر رطوبت بیشتری را وارد جریان هوا می‌کند و سطح مرطوب بیشتری بر روی بدن انسان و کلیه‌ی سطوح ایجاد می‌کند، می‌تواند قدرت سرمایشی بیشتر نسبت به زنت و و کولر آبی داشته باشد.

استفاده از دستگاه ایرواشر با توجه به توضیحاتی که داده شد در مناطق آب و هوایی مرطوب قابل کاربرد نمی‌باشد برای مثال در شمال کشور که دمای مرطوب آن در حدود ۲۷ درجه می‌باشد، دستگاه ایرواشر می‌تواند در مطلوب‌ترین شرایط دمای هوا را تا ۳۰ درجه کاهش دهد و این نشان دهنده‌ی آن است که استفاده از این دستگاه کاربردی ندارد.

 

مزایا و معایب دستگاه ایرواشر

مزایا

1. ظرفیت بالا در خنک کننده
2. شستشوی هوا
3. قابلیت کاربرد در گرمایش فضای محیط
4. هزینه‌ی اولیه پایین
5. هزینه‌ی پایین تعمیرات و نگهداری
6. امکان استفاده در مناطق خشک و کویری
7. قابلیت استفاده از سیستم فیلتراسیون هوای عبوری با استفاده از فیلتر‌های مختلف
8. این دستگاه چون به صورت یک پکیج کامل سرمایش و گرمایش می‌باشد و به صورت جامع می‌باشد.
9. مصرف انرژی پایین
10. صدای کم دستگاه

معایب

1. عدم کنترل رطوبت و استفاده آن بر مناطق با آب و هوای مرطوب
2. نبود قابلیت کنترل ظرفیت در سیستم
3. ابعاد و حجم بزرگ در ظرفیت‌های بالای صنعتی و همچنین رسیدگی و بازدید روزانه از دستگاه در ظرفیت‌های بالا
4. در صورت استفاده در اماکن مسکونی، باید توجه نمود که به دلیل رطوبت هوادهی بالای آن، برای ساکنین آزاردهنده نباشد.

 

مقایسه دستگاه ایرواشر با دستگاه زنت

 

• اصول کارکرد دستگاه زنت و ایرواشر مشابه یکدیگر بوده و پایه‌ی آن‌ها (سرمایش تبخیری) با هم مشابه است و تفاوت آن در مکانیزم عملکرد سرمایش می‌باشد که در ایرواشر، آب توسط نازل مستقیم وارد هوا می‌شود ولی در زنت، آب توسط پمپ بر روی پد و پوشال‌های آب ریخته شده و عمل سرمایش صورت می‌گیرد.
• همچنین ایرواشر‌ها در ظرفیت‌های بالاتری جهت دستیابی به رطوبت بیشتر در محیط مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• معمولا کاربری دستگاه‌های زنت برای مصارف خانگی بوده و برای کاربرد‌های صنعتی که نیازمند رطوبت بالا هستند، مناسب نمی‌باشد.
• هزینه‌ی تعمیرات و نگهداری دستگاه ایرواشر نسبت به زنت بیشتر بوده زیرا پس از مدتی، نازل‌های رسوب کرده، نیاز به شستشو و رسوب زدایی دارند و همچنین ایرواشر برای محیط‌هایی که نیاز به شستشوی بهتر هوا و زدودن آن از گرد و غبار دارند، عملکرد بهتری دارد. برای مثال: استفاده‌ی آن در سالن‌های پارچه بافی.
• پمپ آب مورد استفاده در ایرواشر از نظر ظرفیت قدرت بالاتری نسبت به پمپ آب زنت دارد.
• اصول گرمایش آن‌ها مشابه یکدیگر بوده و هردو از کویل گرمایشی آبی استفاده می‌کنند.
• در دستگاه زنت به دلیل تجمع گرد و خاک و رسوب‌های ناشی از جریان آب، پس از مدتی نیاز به تعویض دارند. (معمولا هر ۳ سال یک بار).
• هر دو سیستم جهت انتقال هوا مجهز به فرآیند کانال کشی می‌باشند ( کانال رفت و برگشت).

 

مقایسه ایرواشر و داکت اسپلیت

• اصول سرمایش داکت اسپلیت نسبت به دستگاه ایرواشر کاملا متفاوت بوده بدین طریق که در دستگاه ایرواشر اصول سرمایش بر پایه‌ی سرمایش تبخیری بوده ولی در دستگاه داکت اسپلیت اصول سرمایش بر مبنای سیکل تراکمی بخار می‌باشد.
• از نظر هزینه‌های تعمیرات و نگهداری دستگاه داکت اسپلیت هزینه ی بیشتری نسبت به ایرواشر در بر می‌گیرد و همچنین از نظر مصرف انرژی الکتریکی دستگاه داکت اسپلیت برق بیشتری مصرف می‌کند.
• داکت اسپلیت یک دستگاه دو تکه بوده ولی ایرواشر به صورت یک واحد می‌باشد.
• داکت اسپلیت دمای پایین تری نسبت به ایرواشر می‌تواند ایجاد کند.
• در هر دو سیستم انتقال هوا توسط کانال  صورت می‌گیرد.
• ایرواشرها می‌توانند در کاربری با اقلیم خشک رطوبت هوا را تنظیم نمایند اما در داکت اسپلیت این عامل وجود ندارد.
• ایرواشرها در اقلیم‌های با آب و هوای مرطوب قابلیت کاربرد ندارند اما از اسپلیت به راحتی می‌توان استفاده نمود.

مقایسه قیمت دستگاه ایرواشر و هواساز

دستگاه های هواساز و ایرواشر کاملا از نظر کارکرد مشابه یکدیگر می باشند و در هر دو دستگاه عملیات سرمایش، گرمایش و رطوبت زنی، فیلتراسیون هوا انجام می شود.

در هر دو دستگاه عملیات انتقال هوا توسط کانال صورت گرفته و همچنین هر دو مجهز به کانال برگشت می‌باشند.

عمل سرمایش در ایرواشر با استفاده از سرمایش تبخیری صورت گرفته ولی در هواساز سرمایش توسط کویل آبی سرد یا کویل DX (سیستم تراکمی بخار) صورت می‌گیرد.

هر دو سیستم مجهز به تامین هوای تازه و باکس فیلتر می‌باشند.

در هواساز عملیات پاک سازی و شست و شوی هوا توسط جریان آب صورت نگرفته و فقط توسط فیلتر پاکسازی هوا صورت می‌گیرد چرا که سرمایش به واسطه کویل آبی صورت می‌گیرد.

از نظر مصرف انرژی دستگاه هواساز به این خاطر که بحث تامین سرمایش را در کویل توسط سیستم تراکمی بخار انجام می‌دهد، انرژی الکتریکی توسط این سیستم مصرف می‌شود که کل مصرف برق بالاتری نسبت به ایرواشر دارد اما از لحاظ مصرف آب ایرواشر آب بسیار بیشتری مصرف می‌کند.

در این مقاله به صورت کاملا جامعی به معرفی دستگاه هواساز ایرواشر پرداخته شد.

خوشحال می‌شویم که نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را در بخش نظرات این مطلب با ما در میان بگذارید.